131-NHẤT TÂM LÀ ĐỊNH

 

131-NHẤT TÂM LÀ ĐỊNH

(22:04) Thế nào gọi là nhất tâm?

Phật dạy chúng ta nghe nói nhất tâm chớ chúng ta chưa biết nhất tâm là như thế nào. Đây là đại khái để chúng ta nắm được cái sơ lược của cái lộ trình mà chúng ta sắp sửa bước đi là lộ trình của người tu sĩ.

Thế nào gọi là nhất tâm?

Tỳ Kheo đi ra đi vào, nhìn ngó hai bên, co duỗi tay chân hay ngước lên, nhìn xuống, hoặc cầm giữ y bát, nhận lãnh thức ăn, thức uống, ngủ, thức, ngồi, đứng, nói năng, im lặng v.v…​ trong tất cả thời, thường niệm nhất tâm không có lo sợ.

Nghĩa là trong khi làm tất cả mọi công việc mà hành động ở trong thân của chúng ta, miệng chúng ta, tất cả mọi cái hành động đó nó đều có một cái sự thầm lặng của nó, cái sự im lặng của nó ở trong tâm của chúng ta. Thì cái sự thầm lặng, im lặng ở trong tâm của chúng ta nó không bị dính mắc một cái hành động nào, nó không bị dính mắc cái pháp nào thì đó gọi là nhất tâm.

Như vậy thì sau này Thầy sẽ dạy rõ, đây là chỉ sơ lược để chúng ta biết cái nghĩa của nhất tâm. Nghĩa là bây giờ mình còn ở trong một cái đối tượng của hơi thở, mình còn ở trong một cái đối tượng của hành động đi thì cái đó chưa phải là nhất tâm!

Cho nên Phật gồm cho cái dạng nhất tâm, Thầy đọc lại để cho quý thầy rõ cái nhất tâm như thế nào:

Thế nào gọi là nhất tâm?

Tỳ Kheo đi ra đi vào, hay nhìn ngó hai bên, co duỗi tay chân, hay ngước lên, nhìn xuống, hoặc cầm giữ y bát, nhận lãnh thức ăn, thức uống, ngủ, thức, ngồi, đứng, nói năng hay im lặng, sống trong thầm lặng trong tất cả thời gian, thường niệm nhất tâm không có lo sợ.

Đó thì, quý thầy đại khái quý thầy hiểu, tất cả những cái hành động mà không dính cái hành động nào hết thì cái đó là nhất tâm, mà nó dính hành động nào thì cái đó là không nhất tâm.

Cho nên khi mà có một cái niệm gì sợ hãi tức là bị dính rồi, có một niệm lo rồi thì bị dính rồi, mà có một niệm thích là bị dính rồi. Mà dính thì tức là nó nhất niệm chớ không phải nhất tâm. Mà tất cả những cái niệm, những cái hành động đó mà tâm mình không có dính vào cái chỗ nào hết thì cái đó là nhất tâm.

(24:25) Đó, hiểu như vậy thì đại khái như vậy. Mà nhất tâm là gì? Nhất tâm là định. Đó. Cho nên cái định nó rất đơn giản, nó không có khó khăn gì hết.

Mà bây giờ, thí dụ như bây giờ mình đang ở trong những hành động mà cái tâm tư mình khởi ra cái niệm, thì cái niệm đó nó có phải là nhất tâm đâu? Nó không nhất tâm, cho nên nó lại mất - thất cái niệm nhất tâm của mình liền. Bởi vì nó có cái niệm ở trong ý của mình, thì đó là mất. Cho nên đại khái như vậy.

Vì vậy mà chúng ta tu cái Chánh Niệm Tỉnh Thức Định là cái quan trọng nhất để chúng ta trở về - từ cái hành động đó mà chúng ta trở về cái nhất tâm, nó dễ hơn. Còn bây giờ mà chúng ta tu một cái đối tượng nào đó mà chúng ta trở về nhất tâm rất khó.

Cũng như bây giờ hơi thở là chúng ta trở về nhất tâm dễ. Là tại sao mà hơi thở dễ? Là vì hơi thở chúng ta thở đến cái mức độ nhẹ quá, chúng ta không thấy nó nữa thì mất cái niệm rồi. Mà mất cái niệm thì nó còn ở trong một cái tâm một của nó thì đó là nhất tâm. Cho nên chúng ta thấy cái hơi thở cũng không khó.

Vì vậy mà bắt đầu bây giờ học lại thì quý thầy thấy như là mình tu sai, tu sai hết. Nhưng không sai! Thật sự ra đâu có sai! Bởi vì những cái này là cái căn bản để sau này chúng ta tu tập thì nó rất tốt cho chúng ta chớ không phải là chúng ta tu sai.

Cho nên hầu hết là nghe Thầy nói người ta tu Tứ Vô Lượng Tâm, rồi tâm Từ, Bi, Hỷ, Xả người ta thành tựu được đạo pháp, mình thấy: "Trời ơi! Thuở giờ mình tu hơi thở, thiệt uổng công mình vô cùng!"

Không phải uổng! Nếu mà quý thầy không chuẩn bị cho mình hơi thở như vậy đó - thì cái Định Niệm Hơi Thở của Phật vạch ra chúng ta sau này chúng ta tu ở trong cái lộ trình thứ hai, thì chúng ta lấy cái gì mà chúng ta tu? Chúng ta phải đi vào cái lộ trình hơi thở chứ! Cho nên khi mà bước chân chúng ta đi mà tập tỉnh giác, chúng ta cũng nương hơi thở chúng ta tu nữa.

Cho nên Phật nói: “Hơi thở ra tôi biết ra, hơi thở vào tôi biết vào!”, “Hơi thở ra tôi biết tôi đang đi kinh hành!” Không phải là cái lời nói đó là cái phương pháp hướng tâm chúng ta, để nhắc chúng ta tỉnh thức ở trên cái bước đi bằng một cái phương pháp hơi thở sao?

Cho nên Đức Phật nói: "Định niệm hơi thở khéo tác ý" là cái chỗ đó. Khéo tác ý để giúp cho cái tâm chúng ta tỉnh thức ở đó để mà nó giữ được nhất tâm ở trong cái hành động đó mà không bị tạp niệm.

Chớ đâu phải quý thầy tu - từ lâu tới giờ quý thầy tu nhiếp tâm vậy là phí của quý thầy đâu? Đâu có phí đâu! Quý thầy tu sao nó cũng có cái lợi ích cho quý thầy hết, nhưng phải biết sử dụng nó, còn nếu không biết sử dụng thì nó sẽ phí.

Cho nên quý thầy tu đâu có phải hoài công đâu! Bây giờ quý thầy ngồi bảy, tám giờ nè, hay hoặc là mười hai giờ đồng hồ nè, không phí của quý thầy đâu, không mất đi chỗ nào hết.

Nghĩa là Thầy hướng dẫn các thầy đi lại từ cái căn bản, rồi từng cái mà cái đó thì nó sẽ đưa cho quý thầy đến cái tốt nhất của nó, không có sai được cái chỗ nào hết, nó không mất cái thì giờ tu tập của quý thầy.